Rau tầm bóp vốn là một cây mọc lan ở khắp ruộng lúa không được mọi người chú ý đến, giờ đây cây này lại được mọi người tiêu dùng săn đón vì có nhiều công dụng tuyệt vời trong đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về những đặc điểm và những lợi ích của loại “rau nhà giàu” qua bài viết dưới đây.
Rau tầm bóp là gì?
Rau tầm bóp có tên khoa học là là Physalis Angulata, thuộc họ cà còn còn có tên gọi khác là cây thù lù, cây lồng đèn hay cây bôm bốp. Đây là loại cây thường mọc dại ở nhiều nơi như bờ ruộng lúa hay những chỗ bờ đất, núi ở vùng quê Việt Nam.
Đặc điểm đặc trưng của cây tầm bóp
Rau tầm bóp là loài cây thân thảo sống hàng năm, cây thường có chiều cao 50 đến 70cm và phân thành cành nhiều. Thân cây tầm bóp có gốc, thường rủ xuống. Thân thường rỗng, có nhiều gân, và có đường kính thân 1 đến 2cm. Lá tầm bóp thường mọc so le, có hình bầu dục, màu xanh, chia ra thành thùy hoặc không. Kích thước lá dài cỡ 3 đến 15cm và có chiều rộng 2 đến 10 cm.
Lá tầm bóp thườn nối liền với thân bằng một cuống lá dài khoảng 3 đến 4 cm. Viền của lá có răng cưa không đều. Một cây có thể có tới hơn 200 lá. Cây rau tầm bóp có hoa mọc đơn độc, có cuống mảnh. Đài hoa có hình chuông, phủ lông, xẻ tới phần giữa thành thành 5 thùy hình mũi mác nhọn. Cánh hoa có màu vàng tươi hay màu trắng nhạt, có khi lại có thêm vài chấm tím ở gốc. Loài cây này thường cho quả quanh năm.
Những quả của cây tầm bóp mọng, có hình cầu và bề mặt nhẵn mịn. Lúc quả lúc non màu xanh, khi chín sẽ có màu cam đỏ. Bên ngoài quả tầm bóp có một lớp đài bao trùm bên ngoài trông rất giống chiếc lồng đèn, phát triển cùng với quả, dài 3 đến 4cm. Do đó, cây tầm bóp được mọi người gọi là cây lồng đèn. Quả tầm bóp mọng nước, ăn vào có vị chua đắng rất đặc trưng. Bên trong quả tầm bóp đều chứa nhiều hạt nhỏ li ti, hình thận và màu vàng nhạt.
Phân bố và giá trị dinh dưỡng của rau tầm bóp
Trên thế giới, cây rau tầm bóp được phân bố tại các vùng nhiệt đới và liên nhiệt đới như vùng Nam Mỹ, Ấn Độ, Afghanistan, Trung Quốc, nhiệt đới châu Phi,.. Tại nước ta, cây tầm bóp thường mọc ở những bai hoang, bở ruộng, trên những đường làng hay ven rừng từ vùng thấp đến những nơi có độ cao hơn 1500m.
Loài cây này có nhiều thành phần rất tốt cho sức khỏe, cứ trong 100gr quả cây tầm bóp có chứa những hàm lượng chất dinh dưỡng như sau:
- 12gr alkaloid và carbohydrate
- 1.6gr protein, 0.7gr chất xơ, 0.6gr chất béo;
- 14mg canxi, 8mg magie, 40mg photpho, 1.5mg sắt, 0.2mg kẽm;
- Các loại vitamin như 1.7 mg vitamin A, 30mg vitamin C…
Những công dụng tuyệt vời của cây tầm bóp
Cây tầm bóp không chỉ được dùng để chế biến các món ăn mà còn là một loại dược liệu quý trong Đông y, cụ thể như sau:
Giúp cơ thể thanh mát và giải nhiệt
Tầm bóp có thể chế biến thành rất nhiều món ăn với hương vị mới lạ, vị thanh và mát. Ăn các món ăn nấu từ rau tầm bóp giúp cơ thể thanh mát và giải nhiệt rất hiệu quả. Nên loại rau này hiện nay đang được nhiều bà nội trợ săn lùng để bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày của gia đình
Ngăn ngừa các bệnh tim và giảm lượng cholesterol trong máu
Rau tầm bóp có lượng vitamin A và C rất cao nên sẽ giúp giảm lượng cholesterol có trong máu và hạn chế là loại bỏ các gốc tự do giúp các mạch máu lưu thông tốt hơn, Ngoài ra, tầm bóp còn có tác dụng phòng chống mắc các bệnh về tim hay bệnh đột quỵ rất tốt
Phòng chống tổn thương mô cơ và điều trị bệnh ung thư
Nhờ có lượng vitamin C khá dồi dào có trong cây tầm bóp mà cơ thể có thể phòng chống và giảm bớt tình trạng đau nhức cũng như tổn thương ở các mô cơ. Ngoài ra, một số hợp chất có trong cây tầm bóp có thể điều trị được các bệnh ung thư ung thư dạ dày, ruột kết, phổi, và ung thư miệng. Đồng thời, còn giúp ngăn ngừa và tiêu diệt tế bào ác tính có trong cơ thể giúp ngăn ngừa nguy cơ hình thành khối u.
Giúp sáng mắt và tăng cường hệ miễn dịch
Trong tầm bóp có cả vitamin A làm giảm tình trạng khô mắt, và giúp mắt có thể hoạt động tốt ở những nơi ánh sáng tối. Ngoài ra, loại rau này còn giúp ngăn ngừa chứng đục thủy tinh thể nhờ giúp làm khỏe võng mạc của bạn. Tầm bóp còn giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh nhờ lượng vitamin A và vitamin C dồi dào trong rau, giúp bạn hấp thu tốt chất sắt và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng cơ thể, ngoài ra rau này còn có tác dụng giảm sốt ở trẻ em.
Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và sỏi tiết niệu hiệu quả
Trong rau tầm bóp chứa nhiều vitamin C giúp tăng insulin trong máu, có công dụng hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Còn vitamin A trong rau sẽ giúp hình thành lượng canxi photphat ngăn ngừa bệnh sỏi tiết niệu.
Một số bài thuốc Đông Y hữu hiệu sử dụng tầm bóp
Nhờ những tác dụng tuyệt vời mà tầm bóp đem lại nên nó được dùng rất nhiều trong các bài thuốc Đông y để trị nhiều loại bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng rau tầm bóp:
- Bài thuốc trị bệnh tiểu đường: Bạn dùng 40gr cây tầm bóp sắc với 1.5 lít nước nấu trong vòng 20 phút. Nước sắc xong chia ra uống trước bữa ăn tầm 30 phút, uống đều đặn 3 lần trong một ngày trong vòng một tháng sẽ thất hiệu quả.
- Bài thuốc chữa bệnh u gan: Sử dụng cây tầm bóp khô và diệp hạ châu khoảng 1 nắm tay, đem đi nấu cùng với nước và uống trong khoảng một tháng để điều trị bệnh.
- Bài thuốc trị viêm họng và ho: Sắc khoảng 25g tầm bóp khô với nước và uống trong 3 đến 5 ngày. Nước sắc nên sử dụng trong ngày và không nên uống nước vào ngày hôm sau.
- Bài thuốc trị nhọt vú và đinh độc: Bạn giã 50g tầm bóp tươi rồi vắt lấy nước uống, phần bã còn lại thì lấy đắp lên miệng vết thương hoặc nấu với nước để rửa vết thương hằng ngày để vết thương được sát khuẩn, nhanh khỏi hơn.
Những món ăn được chế biến từ rau tầm bóp
Vì có rất nhiều công dụng và có hương vị rất lạ nên rau tầm bóp được sử dụng như một loại rau và chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.
- Món tầm bóp luộc: Món ăn đơn giản này được rất dễ nấu lại giữ được giá trị dinh dưỡng cao cùng với hương vị giòn ngọt nên được mọi người yêu thích. Vừa giúp cơ thể bạn thanh mát lại có khả năng phòng chống bệnh ung thư và chống nấm.
- Tầm bóp xào tỏi: Tầm bóp xào tỏi có vị ngọt thanh và hơi đắng nhẹ kết hợp với hương thơm từ tỏi đem lại, không những ngon miệng mà còn giúp giải nhiệt mùa hè cực kỳ hiệu quả.
- Tầm bóp xào thịt bò: Thịt bò tươi ngon kết hợp với vị đắng nhẹ từ loại rau này tạo nên một món ăn hấp dẫn và bổ dưỡng có khả năng trị viêm họng và cung cấp protein cùng các vitamin cho cơ thể.
Có thể bạn quan tâm:
- Củ nén – Loại gia vị đặc biệt trong ẩm thực Việt Nam
- Su hào – Loại củ “thần dược” trong mùa đông lạnh giá
Những đặc điểm cùng với công dụng tuyệt vời của rau tầm bóp đã được chia sẻ ở trên. Đây là một loại rau dân dã nhưng lại có giá trị dinh dưỡng cao cực nên hãy bổ sung ngay vào chế độ ăn uống hàng ngày của gia đình bạn nhé!
