Bệnh phong là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến cơ, da, dây thần kinh ngoại biên, bề mặt niêm mạc của đường hô hấp và mắt. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến dạng cơ thể và thậm chí là tàn tật vĩnh viễn. Ngoài ra bệnh có thể gây rụng tóc và rụng lông, nghẹt mũi mãn tính, chảy máu cam và xẹp vách ngăn mũi, viêm mống mắt, suy thận, giảm năng lực sinh lý… Thời gian ủ bệnh kéo dài trung bình 3-5 năm hoặc có trường hợp có thể 5 năm, 10 năm. Vì vậy bạn cần phải biết cách phòng ngừa bệnh phong sớm cho người thân và gia đình.
Triệu chứng của bệnh phong
Bệnh phong có khá nhiều biểu hiện lâm sàng, trong đó, bệnh có 2 dạng thường gặp đó là dạng phong củ và phong u. Bệnh có những dấu hiệu đầu tiên như chuyển biến màu trên da, không còn cảm giác nóng, lạnh và đau. Các triệu chứng tiếp theo như mặt người bệnh bắt đầu nổi cục sần sùi nhỏ, mũi xẹp xuống, xuất hiện nhiều cục tại các dây thần kinh ngoại vi như cổ tay, khuỷu tay, đầu gối.
Nếu không được điều trị, bệnh thường có những biến chứng về bàn tay và bàn chân rất nặng nề, có thể dẫn đến tàn tật như: Ngón tay, ngón chân, bàn chân rủ, hở mi. Do tay, chân không còn cảm giác dẫn đến người bệnh bị thương mà không biết, gây bội nhiễm với các vi khuẩn khác và mất dần bàn tay, bàn chân.
Bên cạnh đó, bệnh còn có biểu hiện khác như: Rối loạn bài tiết (da khô, bóng mỡ), rối loạn dinh dưỡng (rụng lông mày, loét ổ gà…), viêm mũi, viêm thanh quản…
Cách phòng ngừa bệnh phong hiệu quả
Đến nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh phong, vì vậy các biện pháp dự phòng vẫn là quan trọng nhất.
- Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.
- Ăn uống, dinh dưỡng đầy đủ nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi, miệng của bệnh nhân.
- Rửa tay sạch sẽ sau khi chăm sóc, tiếp xúc với bệnh nhân.
- Hiểu biết rõ ràng về nguyên nhân, diễn tiến của bệnh.
Khi vùng da bị trầy xước của người bình thường tiếp xúc với vùng da bị trầy xước của bệnh nhân phong thì cần rửa tay bằng xà phòng trong vòng 2 phút, trực khuẩn sẽ chết hoặc để ngoài nắng cũng trong vòng hai phút trực khuẩn cũng sẽ chết. Ngoài ra, tắm sạch sẽ hàng ngày cũng là cách để ngăn ngừa bệnh phong.
Bệnh phong có thể trị lành, không gây chết người. Khi có nghi ngờ về dấu hiệu của bệnh phong, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị kịp thời để chữa khỏi bệnh, tránh tàn tật.
Phân loại bệnh phong nguy hiểm
Sau khi tìm hiểu bệnh phong là gì và sử dụng nghiên cứu lâm sàng trên hệ thống Ridley-Jopling, bệnh phong có 5 mức phân loại dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bao gồm:
Phân loại:
- Mức độ 1: Trên da xuất hiện các đốm màu phẳng, có cảm giác tê liệt nhẹ.
- Mức độ 2: Có các tổn thương tương tự như mức độ nhẹ nhưng xảy ra rộng rãi và nhiều hơn.
- Mức độ 3: Xuất hiện các mảng đỏ trên da, tê và sưng hạch bạch huyết.
- Mức độ 4: Nhiều tổn thương da bao gồm tổn thương da phẳng (các đốm màu), nổi da gà, nốt sần… Cảm giác tê bì xảy ra nặng hơn.
- Mức độ 5: Nhiều tổn thương nghiêm trọng, có xảy ra nhiễm trùng, rụng tóc. Các tổn thương liên quan đến dây thần kinh nghiêm trọng hơn, tê yếu hay thậm chí là mất cảm giác tứ chi.
Ngoài ra, tổ chức Y tế Thế giới WHO có một cách phân loại bệnh phong khác. Theo đó, bệnh sẽ được chia làm 2 nhóm chính:
- Nhóm ít vi khuẩn: bệnh nhân có kết quả xét nghiệm là âm tính và chỉ có tối đa 5 tổn thương trên da.
- Nhóm nhiều vi khuẩn: các bệnh nhân có ít nhất 6 tổn thương trên da trở lên, chỉ số vi khuẩn gây bệnh là dương tính.
Phương pháp điều trị bệnh phong
WHO đã phát triển một phương pháp “đa trị liệu” vào năm 1995 để chữa trị tất cả các loại bệnh phong trên toàn thế giới. Ngoài ra, một số loại kháng sinh sẽ được sử dụng để điều trị bệnh phong bằng cách tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Các loại kháng sinh này bao gồm:
- Dapsone (hay Aczone).
- Rifampin (hay Rifadin).
- Clofazimine (hay Lampren).
- Minocycline (hay Minocin).
- Ofloxacin (hay Ocuflox).
Bên cạnh kháng sinh, các bác sĩ sẽ kê thêm một loại thuốc để chống viêm như aspirin, prednison, hay thalidomide… Việc điều trị có thể kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí lên đến 1 – 2 năm trong trường hợp bệnh nặng.
Trên đây là những thông tin quan trọng về cách phòng ngừa bệnh phong hiệu quả, bênh cạnh đó bệnh phong hiện tại đã không còn nguy hiểm như trước nếu bạn biết cách phát hiện sớm bệnh của mình.
