Bưởi là một loại trái cây không hề xa lạ trong đời sống thường ngày. Với nhiều loại cũng như những công dụng tuyệt vời, bưởi luôn đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống mỗi người chúng ta. Vì vậy hôm nay, chúng tôi xin được gửi đến với các bạn những thông tin thú vị về loại quả này để các bạn thêm hiểu và thêm yêu loại quả gần gũi, giản dị này.
Khái niệm về bưởi
Có thể bạn đã biết về quả bưởi nhưng chưa biết được khái niệm thực sự của loại quả này rằng chúng thuộc chi nào, có những đặc điểm chung nào? Câu trả lời là chúng thuộc chi Cam chanh, có màu xanh lục nhạt hoặc màu vàng khi chín, múi dày, tép xốp. Tùy từng loại quả khác nhau, hương vị của từng loại là ngọt đắng hoặc chua ngọt.
Ở một số tỉnh thành ở Việt Nam, loại trái cây này còn được gọi với cái tên là bòng. Trong tiếng Anh, bưởi được gọi là “pomelo” hoặc “grapefruit”. Có lẽ những người yêu thích và luôn tìm hiểu về bộ môn sinh học đã biết, tên khoa học của loại quả này là Citrus paradisi.
Một số đặc điểm thông thường của quả bưởi
Có lẽ hầu hết mọi người đều đã ăn bòng nhưng ít người từng thấy cây thật ngoài đời thực. Loại cây này rất to: ở tuổi trưởng thành, cây có độ cao trung bình từ 3 đến 4 m. Thân cây có màu sắc vàng nhạt. Lá cây hầu hết có độ dài từ 11 đến 12 cm, độ rộng từ 5 đến 6cm, hai đầu tù. Cành thì có gai dài và nhọn.
Hoa của chúng màu trắng, nhỏ thuộc loại hoa kép, mọc thành chùm và có mùi hương thoang thoảng rất dễ chịu. Mặc dù mỗi quả bưởi có đặc điểm khác nhau, hầu hết chúng đều có dạng hình cầu và màu sắc tùy theo giống và thời điểm.
Có thể bạn không biết rằng bòng và bưởi có điểm gì khác nhau hay không. Thực chất trong quá khứ, ở những vùng quê Việt Nam, cây bòng được nhiều người biết đến. Tuy nhiên, ưu điểm của bưởi là có mùi vị ngon hơn và thời gian ra quả sớm hơn. Vì vậy, người dân dường như không còn để tâm đến quả bòng mà chuyển sang trồng bưởi nhiều hơn qua năm tháng.
Không những thế, việc công nghệ sinh học phát triển cũng là một trong những nguyên nhân người dân ít gọi tên quả bòng. Do người trồng bưởi ngày nay lai tạo cấy ghép rất nhiều, những đặc điểm so sánh giữa hai loại quả này dần biến mất, từ đó hầu hết mọi người chỉ nhớ và biết đến quả bưởi trên thị trường hiện nay.
Một số giống bưởi ngon và phổ biến tại Việt Nam
Việt Nam là đất nước của các loại quả nhiệt đới. Bởi vậy mà loại quả này cũng có rất nhiều giống khác nhau. Mỗi loại đều mang một hương vị riêng mà không dễ gì lẫn lộn được.
Bưởi năm roi
Chủ yếu được trồng tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ, bưởi năm roi khi chín có màu vàng nhạt, vỏ mỏng và mùi hương khá đậm so với các loại khác. Đặc biệt, chúng có mùi vị ngọt và phảng phất vị chua thanh thanh khó có thể diễn tả – một mùi vị dường như không thể tìm thấy ở bất cứ loại khác. Ngoài ra, giá thành rẻ cũng là một trong những lý do loại quả năm roi được ưa chuộng cho đến hiện tại.
Da xanh
Thường được trồng tại tỉnh Bến Tre, đúng với cái tên gọi, vỏ chúng có màu xanh, đến khi chín vỏ mới phảng phất một chút màu vàng. Múi có màu hồng đỏ rất đẹp, mùi vị thơm ngon, ngọt mà không quá chua. Với chất lượng tốt cùng khả năng bảo quản trong thời gian dài, giá cả của một quả bòng da xanh cũng khá cao.
Bưởi Diễn
Cái tên của loại bưởi này xuất phát từ vùng đất coi nó là đặc sản: vùng Phú Diễn, Từ Liêm, Hà Nội. Mặc dù có nguồn gốc từ đất Hà thành, chúng được nhiều người dân miền Nam yêu thích và ưa chuộng. Đó là bởi múi của chúng dày, mọng nước và có vị ngọt thanh mát đặc trưng và giá thành của loại bưởi này phù hợp với mọi túi tiền.
Giá trị về mặt dinh dưỡng của quả bưởi
Có lẽ lý do để mọi người yêu thích quả bòng không chỉ vì mùi vị tuyệt vời, giá cả phải chăng mà còn bởi giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cụ thể về lợi ích quả bòng mang lại cho sức khỏe chúng ta. Thực chất, bòng chứa nhiều thành phần bổ dưỡng, đặc biệt là chứa nhiều vitamin C, vitamin B6, kali, magiê, và chất xơ.
Bên cạnh đó, theo một số nghiên cứu của y học, trong 100 gram bòng thô có chứa những dưỡng chất cơ bản: 42 kCal, 0.77g protein, 10.7g carbohydrate, 1.70g chất xơ và 0.14g chất béo. Loại quả này còn chứa gần chục loại vitamin hữu ích cho cơ thể cũng rất nhiều khoáng chất như canxi, sắt, phốt pho, kẽm, đồng, … Vì vậy, không thể phủ nhận rằng bưởi cung cấp cho cơ thể con người nhiều dinh dưỡng và dưỡng chất.
Nhờ có nhiều dinh dưỡng như vậy, chúng có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cho hệ tiêu hóa và điều hòa huyết áp. Ngoài ra, bòng còn có công dụng giúp xương chắc khỏe hơn, làm đẹp da và giúp các vết thương ngoài da mau lành. Đặc biệt đối với những ai có nhu cầu giảm cân, loại quả này có thể đáp ứng nhu cầu đó bằng việc loại bỏ chất béo trong cơ thể với enzyme carnitine palmitoyltransferase.
Các công dụng phụ trong đời sống
Ngoài những giá trị về mặt dinh dưỡng, bưởi còn có những lợi ích thú vị khác. Những công dụng phụ sau đây xoay quanh việc tận dụng lá, vỏ và hạt – những thứ của quả bòng ít người để ý đến. Theo một số bài thuốc dân gian nước ta, lá bòng thường được dùng để nấu với những loại lá thơm, lá thuốc khác để xông chữa cảm cúm hay nhức đầu do thay đổi thời tiết. Lá bưởi cũng có thể dùng để gội đầu.
Về cách tận dụng vỏ của quả bòng, vỏ bòng có thể chữa chứng ăn uống không tiêu, đầy bụng hoặc đau bụng. Nó cũng có thể dùng để nấu chè bưởi bằng cùi của chúng. Vỏ của hạt bòng có thể dùng làm gôm chải tóc hoặc trích ra lấy pectin để làm thuốc cầm máu trong y học. Hạt bòng cũng có thể tận dụng bằng cách lấy bột than hạt bòng chữa chốc đầu ở trẻ em. Dịch được ép ra từ múi bòng có thể lấy làm thuốc chữa tiêu khát, chữa cho người bị thiếu vitamin C.
Những món ăn phổ biến được làm từ quả bưởi
Không chỉ được ăn từng múi, quả bưởi còn có thể chế biến thành những món ăn ngon và hấp dẫn. Từ món ngọt đến món mặn, từ đồ ăn đến thức uống, bưởi có thể góp vào như một thành phần làm nên mùi vị tuyệt vời của món ăn.
Bưởi có thể làm thành những món ngọt như sữa chua nóng vị bưởi, chè, mứt vỏ bưởi, kem, trân châu vỏ bưởi, sinh tố bưởi gừng,… Còn về món mặn, bòng có thể xuất hiện trong những món gà rán sốt bưởi chua ngọt, sườn lợn vị bưởi, salad bưởi, gỏi bưởi tôm thịt, thịt nướng lá bưởi, gỏi bưởi bò khô, chả cuốn lá bưởi. Nếu bạn muốn thưởng thức một loại thức uống từ bòng, bạn có thể thử làm cocktail.
Những lưu ý khi ăn bưởi
Đối với một số loại thuốc nhất định, bưởi sẽ tương tác và tạo ra những tác dụng phụ, chẳng hạn như quá liều thuốc hay ngộ độc. Nguyên nhân là bởi khả năng tự nhiên của bòng trong việc ngăn chặn một enzyme vô cùng quan trọng đối với sự hấp thụ thuốc có tên là CYP3A4.
Một số loại thuốc có thể có tương tác tiêu cực cho sức khỏe với loại quả này là thuốc chống đông máu/làm loãng máu (bao gồm warfarin), thuốc kháng histamin, thuốc trị rối loạn lo âu, thuốc trị loạn nhịp tim, thuốc trị tăng huyết áp,… Vì vậy, trước khi uống thuốc theo chỉ định, bạn cần trao đổi rõ ràng với bác sĩ về việc bòng có gây ra tác dụng phụ đáng tiếc với loại thuốc đó hay không.
Có thể bạn quan tâm:
- Đậu bắp – Những điều vô cùng thú vị có lẽ bạn chưa biết
- Bắp cải – Những công dụng tuyệt vời của loài cây này
Lời kết
Qua bài viết vừa rồi, chúng tôi đã giới thiệu với các bạn những thông tin thú vị và mới lạ về quả bưởi – một loại quả vô cùng quen thuộc đối với người dân Việt Nam. Mong rằng sau khi đọc bài viết này, các bạn càng thêm yêu và ưa chuộng loại quả này hơn. Hẹn gặp lại các bạn ở những bài viết khác của chúng tôi.
