Bệnh phong hay còn có tên gọi khác là bệnh Hansen, là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến da, dây thần kinh ngoại biên, bề mặt niêm mạc của đường hô hấp và mắt. Hãy cùng tìm hiểu về những dấu hiệu của bệnh phong để biết cách nhận biết bệnh sớm nhất nhé.
Thông tin về căn bệnh phong nguy hiểm
Bệnh phong là một loại bệnh truyền nhiễm mãn tính do tác nhân là vi khuẩn Mycobacterium Leprae gây ra. Cho đến nay, cơ chế lây truyền chính xác của bệnh phong vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các thống kê cho thấy bệnh có thể lây truyền qua sự tiếp xúc giữa người bị bệnh và người khỏe mạnh, đặc biệt xu hướng lây truyền bệnh phong qua đường hô hấp đang gia tăng mạnh.
Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây nhiễm qua côn trùng – vật trung gian. Bệnh phong ảnh hưởng nhiều nhất đến các dây thần kinh của tứ chi, da, niêm mạc mũi và đường hô hấp trên, gây viêm loét da, tổn thương thần kinh và yếu cơ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến dạng cơ thể và thậm chí là tàn tật vĩnh viễn. Ngoài ra, một số biến chứng khác cũng có thể xảy ra nếu loại bệnh này không được can thiệp:
- Rụng tóc và rụng lông, đặc biệt là lông mày, lông mi…
- Nghẹt mũi mãn tính, chảy máu cam và xẹp vách ngăn mũi.
- Viêm mống mắt.
- Tăng nguy cơ bị bệnh tăng nhãn áp – một trong những bệnh về mắt gây tổn thương đến thần kinh thị giác, gây mù lòa.
- Suy thận.
- Giảm năng lực sinh lý…
Theo trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), bệnh phong xuất hiện đặc biệt nhiều ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới.
Dấu hiệu của bệnh phong mà mọi người cần biết
Đã có một thời kỳ bệnh phong trở thành nỗi kinh hoàng gây ám ảnh biết bao người. Bệnh nhân phong từng bị đại đa số mọi người xa lánh và kỳ thị. Nhờ sự phát triển của y học, ngày nay việc điều trị phong đã trở nên vô cùng đơn giản và sự lây lan của bệnh cũng không còn trở nên đáng sợ nữa. Mặc dù vậy, những biến chứng do bệnh gây ra vẫn khiến chúng ta cần phải lưu tâm về bệnh lý này.
Biểu hiện đầu tiên của bệnh phong đó chính là chuyển biến màu da trên cơ thể, da sẽ không còn cảm giác nóng, lạnh hay đau nữa. Ngoài ra còn có một số dấu hiệu khác như những nốt cùng màu da hoặc hơi đỏ, hoặc mảng da dày, bóng mọng, lan tỏa mà không kèm mất cảm giác.
Các triệu chứng tiếp theo có thể thấy ở người bệnh phong như mặt bắt đầu nổi cục sần sùi nhỏ, mũi xẹp xuống, xuất hiện nhiều cục tại các dây thần kinh ngoại vi như cổ tay, khuỷu tay, hay đầu gối.
Nếu bệnh này không được điều trị kịp thời thì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như chân tay bị hủy hoại dần; hay thần kinh ngoại vi bị tổn thương khiến chân tay không cử động được, cứng lại, co quắp; bàn chân bị thủng loét và nhiễm độc; giác mạc bị tổn thương, mờ đục, áp nhãn tăng cao, mắt khô, dẫn đến khiếm thị, mù lòa; ngọc hành bị teo, tinh trùng không được sản xuất ra, nên gây vô sinh ở nam; rụng lông mày, lông mi. Bệnh phong không phải là bệnh di truyền, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể để lại những tàn tật, di chứng trầm trọng.
Chẩn đoán và điều trị bệnh phong như thế nào?
Chẩn đoán bệnh phong
Trường hợp nghi ngờ bệnh phong sẽ được bác sĩ lấy một mẫu nhỏ ở vùng da bị tổn thương để đưa đến phòng thí nghiệm sinh thiết tìm kiếm sự hiện diện của vi khuẩn Hansen. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu người bệnh thực hiện xét nghiệm lepromin trên da bằng cách tiêm vào da cẳng tay một lượng nhỏ vi khuẩn gây bệnh (đã bất hoạt) để định dạng bệnh; kết quả là người bị phong lao hoặc lao trung gian sẽ cho thấy dương tính ngay ở vị trí tiêm.
Điều trị bệnh phong
Trước đây, việc điều trị phong rất khó khăn và không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, trải qua hai thập kỷ, bệnh lý này đã có thể chữa khỏi hoàn toàn và tất cả bệnh nhân phong đều được Tổ chức Y tế thế giới điều trị miễn phí.
Biện pháp điều trị phong tùy thuộc vào loại bệnh mắc phải ở từng bệnh nhân. Trường hợp nhiễm trùng thường điều trị bằng kháng sinh dài hạn kết hợp 2 hoặc kết hợp nhiều loại thuốc kháng sinh trong thời gian 6 tháng – 1 năm. Bệnh nhân phong có dấu hiệu nặng thì thời gian dùng thuốc kháng sinh sẽ lâu hơn. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh không có khả năng điều trị dây thần kinh đã bị tổn thương.
Các loại thuốc chống viêm Steroid chủ yếu được dùng với mục đích kiểm soát tổn thương liên quan đến bệnh và đau dây thần kinh. Ngoài ra, thuốc ức chế miễn dịch Thalidomide cũng có thể được dùng để điều trị nốt u trên da nhưng thuốc gây ra các dị tật bẩm sinh đe dọa đến tính mạng nên chống chỉ định tuyệt đối với người sắp mang thai hoặc thai phụ.
Bệnh phong hiện nay đã có thể chữa khỏi hoàn toàn khi được phát hiện sớm và áp dụng đúng biện pháp. Vì thế, ngay khi nghi ngờ dấu hiệu của bệnh phong cần đến gặp bác sĩ da liễu ngay để được bảo vệ tốt nhất, tránh nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh.
