Cây chuối đã quá quen thuộc với người dân trên khắp thế giới vì đặc tính sinh học đặc biệt. Loài cây này được ứng dụng trong đời sống và mang lại giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao nên được trồng khá phổ biến. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về những đặc điểm và những lợi ích mà mày loài cây này mang tới qua bài viết dưới đây.
Cây chuối là gì?
Cây chuối là một loại cây trồng thuộc chi Musa có nguồn gốc từ những vùng nhiệt đới thuộc Đông Nam Á và Úc. Hiện nay, chuối được trồng ở hầu khắp ở 107 quốc gia để mang về những lợi ích giá trị dinh dưỡng giá trị kinh tế.
Đặc điểm sinh học của cây chuối
Cây chuối có nhiều bộ phận với những đặc điểm riêng như sau:
Về rễ cây
Rễ của cây chuối thuộc loại rễ chùm có hai loại rễ mọc ngang và mọc thẳng. Loại rễ ngang mọc xung quanh củ chuối, phân bố ở lớp đất mặt với bề ngang rộng từ 2 đến 3cm, loại rễ này thường sinh trưởng khoẻ, phân bố rộng. Loại rễ quan trọng có chức năng giúp cây nước và dinh dưỡng để nuôi cây. Còn rễ thẳng mọc ở phía dưới củ chuối và có tác dụng chủ yếu giúp cây đứng vững.
Về thân cây
Thân là loài cây thân thảo lớn nhất có hình tròn và dẹp có nang, khi phát triển đến khi trưởng thành sẽ có thể rộng khoảng 30cm. Phần bên ngoài xung quanh của củ chuối được bao phủ bởi những vệ sẹo tạo ra từ bẹ lá. Thân có chiều cao từ 6 đến 7m mọc lên từ một thân ngầm mà người ta thường củ chuối. Thân giả có hình trụ, do nhiều bẹ lá lồng vào nhau tạo thành.
Về củ chuối
Củ chuối sống rất lâu năm là cơ quan chủ yếu dự trữ chất dinh dưỡng đồng thời cũng là nơi để rễ và lá, mầm, cuống hoa mọc ra. Do đó, củ chuối to mập là cơ sở để cây chuối có thể sinh trưởng và phát triển tốt, năng suất và chất lượng cao. Ngoài ra, xung quanh có nhiều mầm ngủ, sau này phát triển thành cây con.
Về lá chuối
Lá của cây chuối được hình thành theo hình xoắn và có thể kéo dài đến khi 2.7m và có chiều rộng 60cm. Lá chuối phát triển mạnh nhất vào khoảng tháng 5 đến tháng 6, vào mỗi tháng có thể mọc ra từ 3 đến 4 tàu lá to dày, màu xanh đậm và rất bóng. Lá chuối mới mọc sẽ có màu xanh nhạt và hơi mỏng.
Về hoa chuối
Hoa chuối thường lưỡng tính và đầu hoa thường mọc thành một bông hoa đực riêng, không thể sinh sản, còn được gọi là bắp chuối, đôi khi có cây có thể ra thêm như giống chuối Hinigaran, Negros Occidental, Philippines có thể ra đến năm hoa. Bắp chuối được sử dụng để làm nhiều món ăn.
Phân loại
Cây chuối có nhiều trồng rất phổ biến với nhiều loại đa dạng. Dưới đây, là một số loại chuối xuất hiện nhiều nhất ở Việt Nam:
- Nhóm chuối tiêu: Bao gồm chuối tiêu lùn, tiêu nhỏ và tiêu cao. Năng suất mỗi cây chiêu có thể đạt mức rất cao, mùi vị quả chuối thơm ngon, phù hợp với các vùng khí hậu có mùa đông lạnh giá.
- Nhóm chuối tây: Loại chuối này được trồng phổ biến ở nhiều nơi với đặc điểm đặc trưng là cây cao và sinh trưởng rất khoẻ, không kén thổ nhưỡng có khả năng chịu hạn, nóng khá tốt. Quả chuối thường to, mập, vị ngọt đậm nhưng lại ít thơm hơn so với các giống chuối khác.
- Chuối bom: loại này được trồng rất nhiều ở Đông Nam Bộ với trọng lượng buồng thấp. Thời gian sinh trưởng và phát triển ngắn nên cho năng suất khá cao.
- Chuối ngự: Bao gồm loại chuối ngự tiến và ngự mắn. Thường cao từ 2.5 đến 3m cho quả nhỏ màu sáng và đẹp mắt, thịt quả chắc, có mùi thơm đặc trưng nhưng năng suất lại không cao.
- Chuối ngốp: Bao gồm chuối ngốp cao và chuối ngốp thấp. Cây thường có chiều cao từ 3 đến 5m, sinh trưởng khỏe mạnh và chịu bóng, ít bị sâu bệnh tấn công, chịu hạn nóng tốt, thích hợp ở những khu vực đồi núi. Quả của cây chuối ngốp tương đối lớn với vỏ dày và màu nâu đen khi chín, khi ăn thịt quả nhão và có vị hơi chua.
Những lợi ích tuyệt vời của chuối đối với đời sống
Cây chuối là cây trồng có giá trị kinh tế rất cao, tất cả các bộ phận của cây đều mang đến những lợi ích tuyệt vời cho người sử dụng.
Lợi ích của quả chuối
Quả chuối là bộ phận thu hoạch và sử dụng nhiều nhất của cây chuối. Quả chuối được hình thành từ bắp chuối và có nhiều lợi ích cho sức khỏe của mọi người như sau:
- Quả chuối chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi: Chuối rất giàu hàm lượng kali, đây là một chất góp phần giúp bạn có một trái tim khỏe mạnh và huyết áp được ổn định. Đặc biệt, đối với những người phải vận động nhiều hàng ngày, được cung cấp đầy đủ kali sẽ giúp họ không bị chuột rút hay nhức mỏi cơ bắp. Chuối còn là một cung cấp vitamin B6 giúp tăng cường hoạt động của não bộ và hệ thần kinh cho cơ thể.
- Chuối là đồ ăn nhẹ: Chuối có hàm lượng chất béo rất thấp và ít calo, lại có chứa nhiều chất xơ nên sẽ giúp bạn đỡ đói giữa buổi và bạn nên tránh ăn quá nhiều trước bữa chính. Chuối cũng rất dễ tiêu hóa, chính vì vậy mà quả chuối là thức ăn nhẹ tuyệt vời mà bạn nên sử dụng trước khi tập thể dục.
- Chuối có tác dụng chữa bệnh rất tốt: Quả của cây chuối còn được xem là một bài thuốc chữa ợ nóng rất hiệu quả. Chuối có tác dụng giảm được nồng độ axit, và làm dịu cơn đau dạ dày. Chuối còn chứa pectin và một chất xơ hòa tan giúp hệ tiêu hóa tốt và giảm tình trạng táo bón. Vitamin B6 trong quả chuối giúp não được giải phóng serotonin, chất này giúp giảm căng thẳng và giúp bạn bình tĩnh hơn.
Lợi ích của thân cây chuối
Khi buồng chuối đã được thu hoạch thân cây chuối cũng sẽ bị cắt đi. Phần thân mềm bên trong được sử dụng làm thực phẩm và dược liệu. Thân cây chuối còn là một nguồn thực phẩm rất giàu kali và vitamin B6 giúp sản xuất insulin và huyết sắc tố. Ăn thân cây chuối một lần một tuần còn giúp kiểm soát được tình trạng huyết áp cao. Thân chuối cũng cân bằng được chất lỏng bên trong cơ thể, có chất lợi tiểu và giúp cơ thể giải độc. Ăn thân chuối rất tốt cho những người bị sỏi thận.
Lợi ích từ hoa chuối
Hoa chuối thường mọc ở cuối của buồng chuối, và có hình nón màu hạt dẻ và có những bông hoa màu kem nằm ở trong đó. Những bông hoa ở cây chuối được làm sạch và được dùng để chế biến như một loại rau. Hoa chuối rất giàu vitamin, protein và flavonoid. Hoa chuối được sử dụng như một dược liệu trong y học cổ truyền để điều trị một số bệnh viêm phế quản hay táo bón, giảm đau bụng kinh nguyệt,… Các chiết xuất có trong hoa chuối có đặc tính là chống oxy hóa ngăn chặn các gốc tự do và kiểm soát được tổn thương ở tế bào và mô.
Lợi ích của lá chuối
Ở các nước Châu Á, lá chuối được sử dụng để bọc thực phẩm trước khi đem hấp hay nướng. Chiếc lá chuối làm cho món ăn có hương vị ngon hơn và đặc biệt hơn. Lá của cây chuối còn được dùng để gói bánh chưng hay bánh tét, bánh ít, gói nem,…
Có thể bạn quan tâm:
- Cây sala: Đặc điểm, ý nghĩa và những công dụng phổ biến
- Cây tầm gửi – Đặc điểm và những công dụng tuyệt vời
Trên đây là những thông tin về đặc điểm sinh học và những lợi ích của cây chuối. Đây là loài cây mang tới rất nhiều công dụng đối với đời sống nên được trồng khá rộng rãi hiện nay.
